Հայաստանը մայրաքաղաքների երկիր է։ Աշխարհի ոչ մի երկիր պատմության ընթացքում այնքան մայրաքաղաքներ չի ունեցեկ, որքան Հայաստանը։ Մենք ունենք 12 մայրաքաղաք։ Դրանք են՝

• Վանը
• Արմավիրը
• Երավանդաշատը
• Արտաշատը
• Տիրգրանակերտը
• Վաղարշապատը
• Դվինը
• Բագարանը
• Երազգավորսը
• Կարսը
• Անին
• Երևանը

Այս մայրաքաղաքների մեծ մասը գտնվում է Մեծ Հայքի սիրտը համարվող Այրարատ նահանգում։ Հայոց բոլոր մայրաքաղաքներն էլ ունեցել են բազմաթիվ գեղեցիկ շինություններ ՝ միջնաբերդ, արքունական պալատներ, եկեղեցիներ, ամրոցներ և այլն, որոնք իրենց ուրույն ճարտարապետությամբ ու գեղեկությամբ մշտապես հիացմունք են պատճառել ականատեսներին։

Վան

Ք․ա․ 9-րդ դարի երկրորդ կեսին, ինչպես հայտնի է Սարդուրի 1-ին արքան հիմնադրեց, Տուշպա մայրաքաղաքը։

Քաղաքի հիմնադիր արքայի օրոք Վանի կենտրոնում կառուցվեցինք պազմաթիվ պահեստներ, դիտակետեր, իսկ միջնաբերդի ստորոտում ՝ հզոր պարիսպ։

Դանից հետո էլ ՝ Երվանդունիների օրոք, Վանը դարձյալ Հայաստանի մայրաքաղաքն էր։ Արքայանիստ քաղաքն որոշ ժամանակ կրում էր Երվանդավան անունը։ Քաղաքի բուռն զարգացումը շարունակվեց նաև Արտաշեսյանների ժամանակ։ Տիգրան Մեծն այստեղ բազմաթիվ արհեստավորների ու առևտրականների բնակեցրեց։ Քաղաքը ծաղկում էր նաև 10-11-րդ դարերում՝ Վասպուրականի Արծրունյաց թագավորության օրոք։ 19-րդ դարում Վանը Արևմտյան Հայաստանի կարևոր կենտրոններից էր, այստեղ հատկապես զարգացած էին արհեստները։ Մեծ համբավ ունեին վանեցի ոսկերիչներն ու արծաթագործները։ Մեծ եղեռնի ժամանակ հայկական Վանը ոչնչացվեց։

Այժմ Վանը գավառական ոչ մեծ քաղաք է ներկայիս Թուրքիայի տարածքում։

Կատարել առաջադրանքները ՝

• Թվարկե՛ք պատմական Հայաստանի մայրաքաղաքները։
  Անի, Երևան, Դվին, Երեվանդաշատ, Արտաշատ, Բագարան, կարս, Վան, Վաղարշապատ, Երազգավորս։
• Ե՞րբ և ու՞մ օրոք է Վանը դարձել մայրաքաղաք։ Ուրիշ ի՞նչ անուններով է հայտնի։
  Երվանդունիների օրոք իսկ հայտնի է Սարդուրի 1-ին արքաի օրոք։