September 26th 2022 archive

Արաբական ու հռոմեական թվեր

Արաբական թվեր

0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 թվանշանները կոչվում են արաբական:

Արաբական թվերը տասական թվային համակարգ է, որն ունի հետևյալ թվանշանները՝ 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9: Սա հիմնված է հնդարաբական թվային համակարգի վրա և ամենատարածված նշանային համակարգն է ժամանակակից աշխարհում։ Նրանում թվերը բաղկացած են թվանշաններից, որոնցից յուրաքանչյուրը իրենից արժեք է ներկայացնում։

Հռոմեական թվանշաններ

Ավելի քան երկու հազար տարի առաջ են ստեղծվել հռոմեական թվանշանները: Հին Հռոմում թվերը գրում էին լատիներեն այբուբենի տառերի միջոցով:

Թվերը գրառելու համար կիրառվում են հռոմեական թվանշաններ` I, V, X, L C, D, M: Հռոմեական թվերի համակարգը ոչ դիրքային հաշվարկման համակարգ է։ Թվերը գրվում են թվանշանների կրկնության միջոցով՝ III=3, XX=20 և այլն։ Եթե փոքր արժեքով թվանշանը մեծից հետո է, ապա նրանք գումարվում են, իսկ եթե առաջ է, ապա՝ հանվում՝ VII=5+2=7, CM=-100+1000=900 և այլն։

Կարգային միավորներ, թվի ներկայացումը կարգային միավորների գումարի տեսքով

  1. Տրված թվերը ներկայացրենք կարգային միավորների
    գումարի տեսքով․

Օրինակ՝

1205=1·1000+2·100+5·1 

  • 236=2×100+3×10+6×1
  • 807=8×100+7×1
  • 4502=4×1000+5×100+2×1
  • 1561=1×1000+5×100+6×10+1×1
  • 46305=4×10000+6×1000+3×100+5×1
  • 75610=7×10000+5×1000+6×100+1×10
  • 400693=4×100000+6×100+9×10+3×1
  • 408964=4×1000000+8×1000+9×100+6×10+4×1

2․ Կարգային միավորների գումարը  գրիր թվի տեսքով։

Օրինակ՝ 5· 100+3·10+2·1=532

  • 6· 1000+2·100+4·1=6204
  • 8· 1000+6·100+9·10+7·1=8697
  • 4· 1000+3·10+6·1=4036
  • 7· 10000+3·1000+2·10+5·1=70324
  • 4· 10000+3·100+2·10+4·1=40324
  • 3· 10000+3·1000+2·1=33002
  • 6· 100.000+3·100+2·10+5·1=600325

3․Ո՞րն է այն վեցանիշ թիվը, որի տասնավորը 8 է, հազարավորը՝ 4, իսկ մյուս  բոլոր թվանշանները՝ 9։
994989

4․Ո՞րն է այն հնգանիշ թիվը, որի միավորը 2 է, հազարավորը՝ 5, իսկ մյուս բոլոր թվանշանները՝ 1։
15112

5․Գտիր այն թիվը, որի միավորը 6 է, տասնավորը 2 անգամ փոքր է միավորից, հազարավորը 0 է, տասհազարավորը՝ 1, հարյուրավորը՝ 3։
10336

6․Չորս հազար հինգ հարյուր ութ թիվը թվանշաններով գրելիս, ո՞ր կարգում է կլինի «5» թվանշան:
4508 – 3-րդ կարգում

7․Ո՞րն է այն քառանիշ թիվը, որի տասնավորը 4 է, միավորը՝ 5 , մնացած թվանշանները՝ 9։
9945

8․Ո՞րն է թվի գրության 2-րդ կարգի կարգային միավորը։
Տասնավորը

9․Նշվածներից ո՞րը թվի գրության կարգային միավոր չէ։

ա)1

բ)10

գ)10000

դ)200

10․Քանի՞ երկրորդ կարգի միավոր է պարունակում 4258 թիվը։
5

11․Ո՞րն է թվի գրության 5-րդ կարգի կարգային միավորը։
10 000-ը

12.Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։
Ո՞րն է այն հնգանիշ թիվը, որի միավորը 8 է, հազարավորը 9 իսկ մյուս թվանշաները 1:
19118
Տրված թիվը ներկայացրու միավորների գումարի տեսքով:
4578=4×1000+5×100+7×10+8×1

13.Սիրելի սովորողներ, «Թվերի մեծ աշխարհում» նախագծի շրջանակներում  ուսումնասիրեք ու տեղեկություններ հավաքեք  արաբական ու հռոմեական թվերի վերաբերյալ։

Աշուն

Ծառեր, թփեր լեցուն միրգ,
Մառան տարան գիրկ ու գիրկ,
Աշուն սնավ։

Տարափ ու բուք փչելով,
Վայուն–մայուն ճչելով՝
Աշուն ծնավ։

Սաղարթ–սաղարթ սարսելով,
Ոսկի տերև դարսելով
Աշուն քնավ։

Առաջադրանքներ

1. Կարդա՛ բանաստեղծությունը՝ առանձնացնելով անծանոթ բառերը:
սնավ -սնունդ տալ, կերակրել

դարսելով-շարել իրար վրա

Լեցուն-լցված

գիրկ-եղ, որի մեջ մեկը (մի բան) գտնվում է՝ կա, միջավայր: Լեռների՝ բնության գիրկ:

2. Բացատրի՛ր բառերը

ծնավ-ծնունդի միջոցով սերունդ արտադրել, երեխա կամ ձագ բերել, իր նմանին աշխարհ բերել

սնավ- սնունդ տալ, կերակրել

քնավ-քնեց

Վայուն–մայուն

3.Նկարի՛ր քեզ դուր եկած հատվածը։

4․ Բացատրի՛ր ոսկի տերև բառակապակցությունը և գործածի՛ր նախադասության մեջ։
ոսկի տերև-դեղին տերև
Ոսկի տերևներ են թափվում ծառերից գետնի վրա և սկսվում է ձմեռը։

5. Կադա՛ ընդգծված բառերը և փորձի՛ր բառազույգեր կազմել։

Օրինակ՝ սարսել-դարսել
Միրգ-գիրգ

քնավ-ծնավ

փչելով-ճչելով

6. Բանաստեղծության պատկերներին համապատասխան ֆոտոշարք պատրաստի՛ր։

6. Ձայնագրիր բանաստեղծության ընթերցումդ, ֆոտոշարքի կամ նկարաշարի համադրությամբ տեսանյութ պատրաստի՛ր:

Հայաստանն իմ աչքերով

Հայաստանը իմ համար ամենասիրուն երկիրն է և ամենամեծը ։ Հայաստանում ես շատ եմ տեսել սիրուն տեղեր, օրինակ՝ Դիլիջան, Իջևան, Ջրաշուշանների լիճ, Սևանալիճ և այլն, սակայն ես չհասցրեցի տեսնել Արցախի “Պապիկ-Տատիկի” հուշարձանը, որովհետև այն գրավեցին։ Հայաստանում կան նաև անտառներ և այգիներ և ես շատ-շատ կուզեի, որ ոչ մի տեղ պատրազմ չլիներ և որ ոչ ոք չտխրեր։

File:Ջրաշուշանների լիճ 5.jpg - Wikimedia Commons
Արցախի գանձերը. Մե՛նք ենք մեր սարերը - ՀՀ ԿԳՄՍՆ
Դիլիջանի շինանյութի առևտրի կետերում ՇՎՏՄ-ն խախտումներ է հայտնաբերել —  Echo.am

Непроизносимые согласные

Из учебника стр. 14 — 16

Прочитай отрывок из книги «Крошка Енот и тот, кто сидит в пруду».
Крошка Енот был маленьким, но храбрым. Однажды мама Енотиха сказала:
— Сегодня, когда зайдёт солнце, будет светлая, звёздная ночь. Крошка Енот, можешь ли ты один сходить к быстрому ручью и принести свежего тростника на ужин?
— Ну да, конечно, — радостно ответил Крошка Енот.
При свете луны Крошка Енот отправился в путь.
Он был такой счастливый, такой гордый! Недалеко от пруда он увидел Толстого Кролика.
Толстый Кролик спал. Он приоткрыл один глаз и вскочил:
— Здравствуй, Крошка Енот!
— Здравствуй, Кролик!
— Куда ты идёшь в такую ужасную ночь?
— Почему же? Мне кажется ночь прекрасной! Я иду к быстрому ручью, — сказал Крошка Енот гордо.
— А ты не боишься Его?
— Кого?
— Того, кто сидит в пруду, — сказал Кролик.
— Интересно, а кто там сидит?
— Там огромный, опасный зверь! — прошептал Толстый Кролик.

2. Как ты думаешь, кто сидел в пруду?
Отрожение енота было видно в воде.

В русском языке есть слова, в которых рядом стоят несколько согласных. Иногда один звук при произношении исчезает, «скрывается». Так, исчезает в середине звук [т] при произношении слова тростник, звук [л] в слове солнце, звук [в] в слове чувство, звук [д] в слове звёздный.
Чтобы проверить слово с непроизносимым согласным, нужно это слово изменить или подобрать родственное слово так, чтобы этот согласный произносился чётко. Например: звёздный — звезда, здравствуй — здравие, солнце —солнышко.
Если проверочное слово подобрать нельзя, написание этих слов нужно запомнить.

Отгадай загадку.

Великан в бору живёт.
Он сладкоежка — любит мёд.
Когда испортится погода,
Ложится спать. Да на полгода!
(медведь)

Допиши родственные слова, которые показывают, что в слове нет непроизносимой согласной.
Чудесный (чудо), опасный (опасно), прекрасный(прекрасная), ужасный(ужасная), вкусный(вкусное).

Вставь непроизносимые согласные. Используй проверочные слова.

Радостный — радость.
Здравствуй — здравие.
Местность — место.
Известный — известие.
Солнце — солнышко.
Честный — честь.
Поздний — опоздал.
Звёздный — звезда.

Рабочая тетрадь.

стр. 3 упр. 1

стр. 4 упр. 3

Домашнее задание:

Текст «Крошка Енот» читать, рассказывать